Σάββατο, Μαΐου 10, 2008

Γιατί ΟΛΚΕ και όχι ΟΚΕ;

Ας μη σχολιάσουμε και εδώ τα ασφαλιστικά μέτρα που ζητήθηκαν κατά της Ομοφυλοφιλικής και Λεσβιακής Κοινότητας Ελλάδας. Ένα γλωσσικό ερώτημα, ωστόσο, είναι τι εξυπηρετεί η παρουσία της επίμαχης λέξης στην ονομασία, αφού ομοφυλοφιλία, ομοφυλοφιλικός, ομοφυλόφιλος -η είναι όροι που αναφέρονται και στα δύο φύλα. Η ίδια η ΟΛΚΕ, απ’ ό,τι είδα στο Google, είναι η πρώην ΠΟΠ (Πρωτοβουλία Ομοφυλόφιλων Πολιτών) και όχι ΠΟΛΠ (Πρωτοβουλία Ομοφυλόφιλων και Λεσβιών Πολιτών). Γενικότερα, με αυτή την εξαίρεση, αναφορά σε λεσβίες φαίνεται να γίνεται σε ονομασίες γυναικείων, αποκλειστικά, οργανώσεων (π.χ. Ομάδα Λεσβιών Αθήνας).

Θεωρώ πιθανή εδώ κάποια επίδραση των αγγλικών gay και lesbian. Υπάρχει, βέβαια, και το homosexual στα αγγλικά, αλλά εκτός του ότι ακούγεται πολύ τεχνικό σαν λέξη, έχει μια αρνητική χροιά (επειδή, αρχικά, αποτελούσε ιατρικό όρο για κάτι που θεωρούταν πάθηση) που το ελληνικό του αντίστοιχο δεν έχει. Έτσι, οι λέξεις gay και lesbian είναι οι πιο ασφαλείς σήμερα στα αγγλικά.

Στην Ελλάδα, σε ανεπίσημα επίπεδα της χρήσης, συνηθίζεται αρκετά πλέον η λέξη γκέι για τους άντρες. Ο λόγος είναι ότι άλλες λέξεις θεωρούνται, λιγότερο ή περισσότερο, προσβλητικές. Απουσιάζει, ωστόσο, κάποιος ελληνικός μονολεκτικός όρος (όπως το λεσβία για τις ομοφυλόφιλες) , οπότε το gay μόνο ως ομοφυλόφιλος άντρας μπορεί να αποδοθεί. Συνεπώς, το σκέτο "ομοφυλοφιλική κοινότητα" σημαίνει κοινότητα ανδρών και γυναικών ομοφυλοφίλων - ό,τι δηλώνεται στα αγγλικά ως "gay and lesbian community". Με το να περιορίζεται η σημασία του ομοφυλοφιλικός για να αντιστοιχεί μεταφραστικά στο gay απλώς προκαλείται σύγχυση.

----

Άσχετη προσθήκη:

Ομολογουμένως, χαμογέλασα διαβάζοντας στα σημερινά Νέα τη μυστική έκθεση της CIA. Πού είναι το αστείο; Ότι η ελληνική της μετάφραση (τωρινή, της εφημερίδας) καθαρεύει ελαφρώς. Δεν εννοώ ότι «νεοκαθαρεύει», αλλά ότι περιέχει σκόπιμα τύπους όπως βασιλεύς, εις θέσιν, εζήτησε, εδήλωσε, το σύνολον, ευρίσκεται και μερικούς ακόμα. Προφανώς, η συγκεκριμένη τεχνική χρησιμοποιήθηκε για να δοθεί «άρωμα» δεκαετίας του '60. Αλλά μόνο στην Ελλάδα υπήρχε τότε η καθαρεύουσα. Εκτός αν υπάρχει υπαινιγμός για ανάμειξη της CIA και στο Γλωσσικό Ζήτημα. ;)