Δεν μου διέφυγε το σχόλιο που έγινε πρόσφατα σε ένα παλιότερο σημείωμα – απλώς, έψαχνα για το βιβλίο του Μπιρτ (τον οποίο επικαλείται ο σχολιαστής) για να δω τι ακριβώς αναφέρει:
Το ακριβές είναι ότι λες χοντρές ανακρίβειες. Ποιοι είναι οι ακραίοι εξωεπιστημονικοί κύκλοι; Ο διάσημος Αρθούρος Έβανς; Ο καθηγητής κλασσικής φιλολογίας στο πανεπιστήμιο του Μαμβούργου Θεόδωρος Μπιρτ; Ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Σόφιας Βλαδίμηρος Γκεοργκήεφ; Ακραίοι και εξωεπιστημονικοί είναι αυτοί και πολλοί άλλοι διαπρεπείς επιστήμονες που δέχονται την ελληνικότητα του αλφαβήτου; Διάβασε και τίποτα άλλο εκτός από τα βιβλία του Μπαμπινιώτη και μετά τα ξαναλέμε.
Στο μεταξύ, βέβαια, απάντησε επαρκώς και τεκμηριωμένα ένας δεύτερος σχολιαστής (στο τέλος του θρεντ). Το βιβλίο από το οποίο έχει αντλήσει την πληροφόρησή του ο πρώτος φαίνεται να είναι, πράγματι, το «Ελληνικόν Αλφάβητον» του κ. Πλεύρη. Αναφέρονται και εκεί οι συγκεκριμένοι επιστήμονες, με τους τίτλους τους πανομοιότυπα διατυπωμένους και με τα μικρά τους ονόματα, όπως στο σχόλιο, εξελληνισμένα. Ιδίως όμως η αρνητική αναφορά στον Μπαμπινιώτη (με τον οποίο ο Πλεύρης είχε μεγάλη κόντρα) δεν νομίζω να είναι συμπτωματική.
Το συγκεκριμένο βιβλίο έχει ενδιαφέρον από την άποψη ότι, με άξονα ένα από τα βασικά θέματα (αλφάβητο) στην ατζέντα των υπερελληνοκεντρικών, μπορεί κανείς να παρακολουθήσει τον τρόπο με τον οποίο είχε αρχίσει να αναπτύσσεται η εγχώρια εθνικιστική παραεπιστήμη πριν την αποφασιστική ώθηση που της έδωσε, κατά τη δεκαετία του ’90, η ιδιωτική τηλεόραση. Και ο ίδιος ο Πλεύρης, βέβαια, μέσω της τηλεόρασης έγινε ευρύτερα γνωστός, αλλά ήταν εκείνος που είχε ξεκινήσει τον θόρυβο (με δικαστήρια, επιστολές στις εφημερίδες, επιθέσεις κατά πανεπιστημιακών) για το θέμα του αλφαβήτου ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’80.
Γίνεται, λοιπόν, λόγος για «διαπρεπείς επιστήμονες που δέχονται την ελληνικότητα του αλφαβήτου». Τι σημαίνει «ελληνικότητα» σε αυτήν την περίπτωση; Μάλλον ότι η ελληνική αλφαβητική γραφή αποτελεί εξέλιξη προγενέστερων ελληνικών γραφών και ότι συστήματα γραφής άλλων γλωσσών δεν επέδρασαν καθόλου στη διαμόρφωσή της. Ο Πλεύρης, μάλιστα, υποστηρίζει ευθαρσώς ότι η επιστήμη έχει απορρίψει πλέον την άποψη περί φοινικικής προελεύσεως του ελληνικού αλφαβήτου και ότι μόνο στην Ελλάδα επικρατεί ακόμα το «Φοινικικόν ψεύδος». Παραθέτω ένα απόσπασμα από το βιβλίο του:
«Σήμερον η επικρατούσα άποψις είναι η αποδειχθείσα θέσις του διασήμου Άγγλου αρχαιολόγου Αρθ. Έβανς ότι το Ελληνικό και το Φοινικικό αλφάβητο προέρχονται εκ του αρχαιοκρητικού. Η άποψις αυτή υποστηρίζεται τώρα στα ξένα πανεπιστήμια και μάλιστα ο επιφανής Γερμανός καθηγητής της κλασσικής φιλολογίας στο πανεπιστήμιο του Μαρβούργου Θεόδωρος Μπιρτ, στο έργον του: Ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Παγκόσμιος Ελληνισμός, που εκυκλοφόρησε και στα Ελληνικά (εκδ. Δαρέμα, σελ 146), δίχως την παραμικράν αμφιβολίαν διαβεβαιώνει: είναι μύθος ότι οι Φοίνικες επενόησαν το αλφάβητον».
Ο Μπιρτ (το βρήκα τελικά το βιβλίο του) γράφει συγκεκριμένα για τους Φοίνικες: «ικανοί και τολμηροί επιχειρηματίαι, ουδόλως όμως άνθρωποι των επιστημών και των πνευματικών ανακαλύψεων. Είναι μύθος το ότι οι Φοίνικες επενόησαν το αλφάβητον, εις τον οποίον όμως επίστευον και οι Έλληνες.» Παραβλέπουμε το ότι ο Πλεύρης έχει «σουλουπώσει» ελαφρώς το απόσπασμα, παραλείποντας το σημείο περί του τι πίστευαν οι ίδιοι οι αρχαίοι Έλληνες. Το θέμα είναι ότι ο Μπιρτ περιορίζεται στα παραπάνω, χωρίς να διευκρινίζει ποια ακριβώς από τις -πολλές και διάφορες- θεωρίες γύρω από την προέλευση της φοινικικής γραφής ασπάζεται. Παρ' όλα αυτά, ο Πλεύρης επικαλείται επανειλημμένως στο βιβλίο του αυτή τη φευγαλέα αναφορά του Γερμανού καθηγητή ως απόδειξη, παρακαλώ, του ότι «η άποψις αυτή (περί αρχαιοκρητικής καταγωγής) υποστηρίζεται τώρα στα ξένα πανεπιστήμια»! Εκτός του ότι η θέση του Μπιρτ για το ζήτημα δεν συνέπιπτε, πιθανότατα, με αυτήν του Πλεύρη, αρκεί η κοινή λογική για να αντιληφθείς ότι μία άποψη που επικρατεί στον επιστημονικό χώρο μπορείς να τη βρεις παντού, σε πάμπολλα συγγράμματα, όπου αναπτύσσεται τεκμηριωμένα. Τι είδους «επικρατούσα άποψη» είναι αυτή που για να αποδείξει κάποιος την ύπαρξή της είναι υποχρεωμένος να ανασύρει μέχρι και ξεκάρφωτα, ασαφή χωρία από ένα βιβλίο του 1925 για τον Μ. Αλέξανδρο;
Η θέση που φαίνεται να συγκεντρώνει την αποδοχή των περισσότερων επιστημόνων σήμερα, ενισχυμένη και από πρόσφατες αρχαιολογικές ανακαλύψεις, είναι ότι η φοινικική γραφή έχει προέλευση αιγυπτιακή. Και 100%, όμως, αν υποθέταμε ότι ίσχυε η λεγόμενη κρητική θεωρία (η οποία, πάντως, ουδέποτε υπήρξε ιδιαίτερα «δημοφιλής» στον επιστημονικό χώρο) δεν θα αναιρούταν το γεγονός ότι μεταγενέστεροι ομιλητές της ελληνικής δημιούργησαν για τη γλώσσα τους ένα νέο σύστημα γραφής χρησιμοποιώντας ως πρότυπο τη διαμορφωμένη πια φοινικική γραφή - η οποία υπήρξε πολύ διαφορετική από τη Γραμμική Β. Ήταν, ακριβώς, η δημιουργική προσπάθεια επεξεργασίας και προσαρμογής σε μία άλλη γλώσσα (ελληνικά) των ιδιαιτεροτήτων (σημείωση μόνο των συμφώνων, μικρός αριθμός γραμμάτων) της φοινικικής γραφής αυτό το οποίο "ενέπνευσε" σε κάποιους το λεγόμενο πραγματικό ή πλήρες αλφάβητο. Και δεν επρόκειτο για κάτι το παράδοξο. Η, κάτω από ποικίλες ιστορικές συνθήκες και συγκυρίες, επικοινωνία μεταξύ αλλόγλωσσων πληθυσμών της Μεσογείου έπαιξε, αποδεδειγμένα, αποφασιστικό ρόλο στη σταδιακή εξέλιξη της γραφής.
Για να είμαι δίκαιος, πάντως, το βιβλίο του κ. Πλεύρη είναι συχνά απολαυστικό. Κλείνω με ένα ενδεικτικό απόσπασμα:
«Οι Φοίνικες-Σημίτες, λένε, δεν μας έδωσαν ολόκληρο το αλφάβητο, αλλά μόνο τα σύμφωνα. Τα φωνήεντα τα βρήκαμε εμείς. Πώς γίνεται, λοιπόν, να είμαστε ικανοί να βρίσκουμε φωνήεντα και ανίκανοι να βρίσκουμε σύμφωνα; Γράφαμε οτιδήποτε προφέραμε. Προφέραμε σύμφωνα και φωνήεντα. Με ποια λογική, λοιπόν, μπορέσαμε να σημειώνουμε τα φωνήεντα μόνοι μας, ενώ τα σημεία των συμφώνων χρειάστηκε να τα πάρουμε από τους Φοίνικες;»
------
*Προσθήκη (22/11): Το σημείωμα αυτό συνέπεσε με μία ενδιαφέρουσα συζήτηση για το ίδιο θέμα στη Βικιπαίδεια. Ουσιαστικότατη υπήρξε η συμμετοχή σε αυτήν του Dr Moshe, τον οποίον και ευχαριστώ που με ενημέρωσε.
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
11 σχόλια:
Το συγκεκριμένο βιβλίο του Πλεύρη είναι πολύ χρήσιμο για όποιον θέλει να ασχοληθεί με το θέμα, γιατί περιέχει «ντοκουμέντα» που δύσκολα μπορεί κανείς να συγκεντρώσει αλλιώς.
Φυσικά, ως προς το περιεχόμενο του βιβλίου, πρόκειται για προπαγάνδα -και παραλήρημα, θα προσέθετα.
Αξίζει να αναλάβει κάποιος φοιτητής φιλολογίας ή γλωσσολογίας εργασία με θέμα το αλφάβητο από αυτή τη σκοπιά.
Συγχαρητήρια στον Dr Moshe για την όλη παρουσία του στη Βικιπαίδεια.
> Το συγκεκριμένο βιβλίο του Πλεύρη είναι πολύ χρήσιμο για όποιον θέλει να ασχοληθεί με το θέμα, γιατί περιέχει «ντοκουμέντα» που δύσκολα μπορεί κανείς να συγκεντρώσει αλλιώς.
Ενδιαφέρον έχουν και κάποιες επιστολές (κυρίως του Πλεύρη και του Μπαμπινιώτη) στην Καθημερινή, που περιέχει το βιβλίο. Η τελευταία επιστολή του Μπαμπινιώτη αποτελεί ολοκληρωμένη και καλά τεκμηριωμένη απάντηση στο θέμα. Αρχικά όμως, η αντίδραση του ιδίου, όπως και του Τομπαΐδη, υπήρξε κάπως χλιαρή και νομίζω ότι αυτό το εκμεταλλεύτηκε ο Πλεύρης για να δημιουργήσει εντυπώσεις. Χρειάζεται προσοχή σε τέτοιες περιπτώσεις, γιατί όποιος μπλέκει με τα πίτουρα...
Χωρίς να μπαίνω στη συζήτηση περί καταγωγής του ελληνικού αλφαβήτου από φοινικικά συστήματα γραφής (που είναι παλαιόθεν λυμένο θέμα, με την εξαίρεση των υποστηρικτών των ελληνο-εξωγήινων της ομάδας ε) ας επισημάνω το πρόβλημα με τον Έβανς. Ο Έβανς, για λόγους που είχαν να κάνουν με την λανθασμένη αρχαιολογική του ερμηνεία της ανάπτυξης των πολιτισμών του Αιγαίου κατά την εποχή του Χαλκού, δεν πίστευε ότι η Γραμμική Β ήταν ελληνική γραφή, σε τέτοιο βαθμό που είχε επιβάλει ένα άτυπο καθεστώς τρόμου. Αφ´ης στιγμής όμως έγινε αντιληπτό ότι οι πινακίδες της Γραμμικής Β έφεραν ελληνικά κείμενα επηρεάστηκαν τα πάντα εν είδει ντόμινο. Δεν μπορώ να μπω σε λεπτομέρειες (λόγω χρόνου και χώρου), αλλά το τι πίστευε ο Έβανς είναι παντελώς άσχετο με την καταγωγή του ελληνικού αλβαβήτου.
Ευχαριστώ για το σχόλιο. Είναι σαφές ότι ο Έβανς επέμενε φανατικά στη δική του "μινωικο-κεντρική" θεώρηση των πραγμάτων και ήταν απολύτως αρνητικός σε οτιδήποτε (όπως το ενδεχόμενο να είναι ελληνικά η γλώσσα της Γραμμικής Β) θα μπορούσε να την κλονίσει. Ακόμα κι αν απομονώναμε, όμως, και βλέπαμε υπό το πρίσμα των σημερινών δεδομένων την άποψή του περί προελεύσως ορισμένων συμβόλων της φοινικικής γραφής από την κρητική, αυτή η θεωρία δεν στέκει - κυρίως, διότι βασίζεται μόνο στην ομοιότητα αυτών των συμβόλων (κάτι καθόλου ασύνηθες μεταξύ διαφορετικών γραφών), ενώ θα έπρεπε να ικανοποιεί και άλλα απαραίτητα κριτήρια.
H Ά. Τζιροπούλου στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Ελλήνων Ιστορία (αριθμός τεύχους 25, σελίδα 23) γράφει (δική της η έμφαση:
«Ο Έβανς ευθύς εξ αρχής είχε υποστηρίξει ότι τα συλλαβογράμματα της Γραμμικής Β δεν εκφράζουν γλώσσα ανατολικής προελεύσεως (όπως επιστεύετο προ της αποκρυπτογραφήσεως) αλλά μόνον ελληνικά».
Εν καιρώ, θα σχολιάσουμε διάφορα σημεία από το εκτενές κείμενο της φιλολόγου με θέμα το αλφάβητο. Σημειωτέον ότι ολόκληρο το τεύχος είναι αφιερωμένο σε αυτό το θέμα.
Hominid, πραγματικά ενδιαφέρον πώς οι ελληνοκεντικοί φίλοι μας "χρησιμοποιούν" τις πηγές. Γιατί το έχουν το φετίχ των πηγών και των αναφορών σε εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία κλπ. Όπως λεει συνέχεια και ο Βελόπουλος "Εγώ το λέω; Εδώ το λεει!".
Συγγνώμη, γιατί δεν κατάλαβα. Τι είναι το "Ελλήνων Ιστορία"; Επίσης δεν καταλαβαίνω, Περιγλώσσιε, ειρωνεύεσαι τη φιλόλογο ή πιστεύεις σοβαρά αυτά που ισχυρίζεται για τον Έβανς;
Κρίνοντας από το γενικότερο περιεχόμενο του Περιγλωσσίου (του μπλογκ), η δεύτερη εκδοχή φαίνεται κάπως απίθανη. ;)
Το λάθος, πάντως, της Τζιροπούλου, του Πλεύρη κ.α. είναι ότι χαραμίζουν το μυθοπλαστικό τους χάρισμα σε κάτι τέτοια, τη στιγμή που η λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας στην Ελλάδα αναζητεί αγωνιωδώς ταλέντα σαν αυτούς.
Ενδιαφέρον το blog σου. Πρίν μερικά χρόνια ασχολιόμουν με την αρχαιοπληξία των "Εθνικών". Φαίνεται όμως ότι σε ότιδήποτε Ελληνικό πάνε να μας αποδείξουν ότι είναι πανεπιστήμονες.
Βαρέθηκα να διαβάζω τα ψέμματα τους...
Προς Anonymous (29/11/06 00:17):
Το Ελλήνων Ιστορία είναι περιοδικό, όπως γράφω παραπάνω.
Για τη δεύτερη εκδοχή, με κάλυψε ο hominid. :-)
Oύτε όμως η πρώτη ισχύει. Δεν ήταν ειρωνικό το σχόλιό μου.
Ευχαριστώ για τη συμμετοχή, Νάσο. Δυστυχώς, όσο κι αν έχουμε κουραστεί εμείς να διαβάζουμε τα ψέματα και τις ανοησίες ορισμένων, οι ίδιοι δεν φαίνεται να εμφανίζουν σημάδια κόπωσης.
Δημοσίευση σχολίου